|
จบลงไปแล้วกับการแข่งขัน EMS Rally ระดับจังหวัด
ประจำปี พ.ศ.2559 ของจังหวัดขอนแก่น ในวันที่ 7 ธันวาคม 2559 ตัวแทนจากโรงพยาบาลในจังหวัด
ต่างส่งทีมเข้าแข่งขัน การแข่งขันเต็มไปด้วยความสนุกสนาน รอยยิ้ม และเสียงหัวเราะ
โดยโรงพยาบาลขอนแก่นได้จัดทีม Advance เข้าร่วมแข่งขันเช่นกัน
โดยไม่ขอรับรางวัล ซึ่งทีมประกอบไปด้วย แพทย์ Paramedic และ EMT-I2
คน รวมเป็น 4 คน การแข่งขันประกอบไปด้วยฐานต่าง
ๆ จำนวน 6 ฐาน ซึ่งแตกต่างกันออกไปตามประเภทของผู้ป่วย
ฐานที่ 1 ผู้ป่วยเด็กวัย 6 เดือน มาด้วยอาการเขียว
หายใจลำบาก ซึ่งมีประวัติสำลักถั่วลิสง ทำให้เกิดทางเดินหายใจอุดตัน
ซึ่งเป็นภาวะที่เกิดได้บ่อยในชีวิตจริง แต่ละทีมต่างหาวิธีช่วยเหลือผู้ป่วยเด็กคนนั้น
ทั้งการช่วยเหลือให้เด็กไอเอาสิ่งแปลกปลอมออกมาเอง (ในกรณีอุดกั้นบางส่วน) และการทำ 5 back blows 5 chest thrust(ในกรณีอุดกั้นทั้งหมด) แต่ก็ไม่สามารถช่วยให้สิ่งแปลกปลอมหลุดออกมาได้ จนเด็กหัวใจหยุดเต้น
การทำ CPR ตาม PALS guideline จึงเกิดขึ้น
แต่ละทีมต่างพากันให้การรักษาผู้ป่วยอย่างเต็มที่
ฐานที่ 2 เหตุระเบิด ซึ่งเกิดในเขตโรงพยาบาลชุมชน มีผู้บาดเจ็บจำนวนมากหลายร้อยคน
สิ่งที่สำคัญ คือการวางระบบ วางแผนเหตุ mass casualty ซึ่งบุคลากรมีเพียงน้อยนิด
ต้องทำการบริหารจัดการเหตุขนาดใหญ่ รวมถึงการประสานงานขอความช่วยเหลือกับทั้งตำรวจ
ทหาร EOD หน่วยดับเพลิง โรงพยาบาลข้างเคียง
รวมถึงทำงานร่วมกับ ทีม Basic และ ทีม FR ซึ่งอุบัติภัยหมู่สามารภเกิดขึ้นเมื่อใดก็ได้ การเตรียมแผนรองรับ
และหมั่นซ้อมแผนจะช่วยให้การดำเนินงานเป็นไปได้ดีที่สุด
ฐานที่ 3 เป็นฐาน อุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ ซึ่งเป็นเหตุที่พบบ่อยในชีวิตจริง
โดยผู้ป่วยนอนคว่ำ มีแผลฉีกขาดรุนแรงบริเวณใบหน้า แขน ขา หักผิดรูป
เลือดออกจำนวนมาก ดังนั้นการช่วยเหลือผู้ป่วยตามหลักการ PHTLS หรือ ATLS เป็นสิ่งที่สำคัญ ต้องรักษาตามหลักการ Primary
survey (ABCDE)โดยผู้ป่วยรายนี้ มีปัญหาตั้งแต่เรื่อง airway
ซึ่งการบาดเจ็บที่ใบหน้านั้น รุนแรงจนผู้ป่วยไม่สามารถหายใจเองได้
ไม่สามารถใส่ท่อช่วยหายใจได้ ต้องทำ needle cricothyroidotomy และมีภาวะ tension pneumothorax ทั้งสองข้างตามมา
ต้องทำ needle decompression รวมถึงการหยุดเลือดตามรยางค์ต่างๆที่มีเลือดออกปริมาณมาก
การยกเคลื่อนย้าย ซึ่งมีความสำคัญมากในอุบัติเหตุ และการส่งต่อข้อมูลไปยังโรงพยาบาลเพื่อเตรียมทีมรองรับในการช่วยเหลือผู้ป่วยต่อไป ฐานที่ 4 คนงานในโรงงานนอนซึมอยู่ภายในบ้านพัก ซึ่งไม่มีประวัติใดๆสามารถซักเพิ่มเติมจากผู้ป่วยได้เลย
ดังนั้นการตรวจร่างกายตามระบบจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ รวมถึงคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
บุคคลที่เข้าไปรักษาผู้ป่วยต้องมีความรู้ และสามารถให้การรักษาได้ถูกต้อง
เพราะช้าเพียงไม่กี่นาทีผู้ป่วยอาจมีภาวะหัวใจหยุดเต้น โดยผู้ป่วยรายนี้มีภาวะหัวใจหยุดเต้นอย่างที่คาดไม่ถึง
ดังนั้นการ CPR ตาม ACLS guideline ต้องมีความแม่นยำเพื่อยื้อชีวิตผู้ป่วยให้กลับมา
และสิ่งที่สำคัญอีกประการนึงคือการสังเกตสิ่งรอบๆกาย
อาจมีอะไรบางอย่างที่นำไปสู่กุญแจในการรักษาคนไข้ได้ ซึ่งในรายนี้ มีผู้ป่วยอีกรายนอนอยู่ในห้องน้ำ
พร้อมขวดสารพิษที่ผู้ป่วยทั้งสองกินเข้าไป
ฐานที่ 5 เป็นฐาน สตรีตั้งครรภ์แก่ใกล้คลอด มีน้ำเดินอยู่กลางตลาด
มีสายสะดือโผล่ออกมาจากช่องคลอด (prolapse cord) ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉิน
ต้องใช้นิ้วดันสายสะดือไว้ ยกก้นสูงและรีบพาผู้ป่วยไปผ่าคลอดให้เร็วที่สุด
แต่แล้วระหว่างเคลื่อนย้ายผู้ป่วยมีอาการชัก มีความดันขึ้นสูง
ซึ่งภาวะครรภ์เป็นพิษเป็นสิ่งแรกที่ต้องนึกถึง
ดังนั้นการรักษาเป็นสิ่งที่รีรอไม่ได้ MgSO4 4 Gm ค่อยๆฉีดให้ผู้ป่วย
จากนั้นอาการชักจึงดีขึ้น และรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาล
และรีบประสานงานให้สูติแพทย์ กุมารแพทย์คอยรับช่วงต่อในการดูแลผู้ป่วย
ฐานสุดท้าย
เป็นฐานชาวต่างชาติมาวิ่งออกกำลังกายกลางแดดจัด
เกิดมีอาการเป็นลม หมดสติ ไม่รู้สึกตัว วัดอุณหภูมิได้สูงถึง 40 องศา มีความดันตก ภาวะ Heat stroke จึงต้องนึกถึงทันที
ซึ่งภาวะนี้เกิดขึ้นได้บ่อยในภูมิอากาศแบบบ้านเรา การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยเข้าที่ร่ม
ลดอุณหภูมิร่างกายลงเป็นสิ่งเร่งด่วนที่ต้องทำ ทั้งน้ำเย็น น้ำแข็ง พัดลม สารน้ำ
ต่างบรรเลงลงในตัวผู้ป่วย หลังจากที่ลดอุณหภูมิร่างการลงแล้วควรรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลต่อไป
สำหรับ EMS Rally 2016 ประจำจังหวัดขอนแก่น
สิ่งการแข่งขันครั้งนี้ ให้ทั้งประสบการณ์ ความรู้ การทำงานเป็นทีม
ให้ผู้ร่วมแข่งขันเป็นอย่างมาก สุดท้ายนี้ขอแสดงความยินดี
กับตัวแทนจาก โรงพยาบาลศรีนครินทร์ ที่ได้เป็นตัวแทน ในการแข่งขัน EMS Rally ระดับเขตต่อไป
นพ.รัฐพล จันทรสม
| 
